Wyka kosmata Rea
Wyka kosmata Rea (Vicia villosa Roth.) to zielona roślina jednoroczna z rodziny bobowatych, klimatu umiarkowanego. Jest cennym gatunkiem pastewnym, uprawianym na zielonkę i nasiona. Jej korzenie mają możliwość symbiozy z bakteriami brodawkowymi, które wiążą azot z powietrza. Na ogół zatem wyka ozima Rea nie wymaga nawożenia azotowego. Wyjątkiem są jedynie mieszanki z roślinami zbożowymi. Preferuje gleby żyzne (o odczynie zasadowym lub obojętnym) i stanowiska słoneczne o umiarkowanej wilgotności. Docelowo rośnie na wysokość od 1 do 1,5 metra. Jej kwitnienie przypada na przełom wiosny i lata (trzecia dekada czerwca). Jest jednak dość wrażliwa na suszę, szczególnie gdy znajduje się na etapie zawiązywania pąków kwiatowych, a także kwitnienia.
Najczęstszym zastosowaniem wyki Rea jest wykorzystanie jej na paszę dla zwierząt. Zaleca się dodanie żyta do pokarmu paszowego. Jest ona również rośliną miododajną. W nasionach znajduje się duża ilość białka– około 30%.
Wiąże łatwo przyswajalny azot, który z powodzeniem może być wykorzystane przez rośliny następcze. Wyka kosmata Rea podnosi zawartość białka w pierwszych, skarmianych na wiosnę zielonkach. Wysiewana z żytem ozimym bądź pszenżytem ozimym nie wymaga odrębnej uprawy i nawożenia.
Jak dotąd, w Polsce zarejestrowana jest tylko jedna odmiana wyki ozimej – REA.
Agrotechnika wyki kosmatej ozimej Rea
Uprawa
Wyka Rea jest gatunkiem, który można uprawiać na wszystkich typach gleb. Jej małe wymagania glebowe pozwalają uprawiać ją na lekkich glebach piaszczystych, byle nie zbyt kwaśnych i nie podmokłych. Wyka kosmata jest rośliną, która dość dobrze zimuje, a przy okrywie śnieżnej znosi mrozy nawet do -20°C. Potrzebuje dobrych warunków wilgotnościowych, zwłaszcza w pierwszym okresie swego wzrostu.
Powinna być wysiewana razem z żytem ozimym bądź pszenżytem ozimym w przypadku przeznaczenia na zieloną masę. W siewie na nasiona można siać ją po zbożach i rzepakach. Wszystkie zabiegi wykonuje się jak pod zboża i jedynie dawki azotu mogą być nieco oszczędniejsze. Mieszanki żyta i wyki ozimej zazwyczaj sieje się w pierwszej dekadzie września, tuż po ustaniu największych upałów. Nasiona umieszcza się na głębokości 3 do 4 cm, a odległość między rzędami powinna wynosić 12,5 cm (nie za głęboko, aby nie było problemów ze wschodami rośliny podporowej).
Ilość wysiewu nasion zależy od przeznaczenia. Na nasiona 8-12 kg/ha (przy wysokiej zdolności kiełkowania, siew oddzielny wyki i rośliny podporowej, precyzyjny siewnik), 25 kg/ha (obecność nasion twardych, siew łączny wyki i zboża, siewnik tradycyjny). Przy siewie łącznym należy pamiętać o dobrym wymieszaniu wyki z nasionami zboża. Na zielonkę 45 do 60 kg/ha. W uprawie na nasiona należy zastosować dodatek rośliny podporowej, najlepiej 50 do 70 kg żyta lub 60 do 90 kg pszenżyta ozimego, a w uprawie na zielonkę 60 do 80 kg żyta lub 80 do 100 kg pszenżyta ozimego.
Wyka Rea nie wymaga odrębnej ochrony poza zwróceniem uwagi na strąkowca bobowego.
Zbiór
Wykę Rea zbieramy, gdy strąki dojrzeją. Plantację należy monitorować w końcowym okresie dojrzewanie. Pierwsze pękanie strąków to sygnał, że nie należy dłużej zwlekać ze zbiorem. Plony nasion wyki Rea zależne są od przyjętej technologii wynoszą około 8 dt/ha. Mieszanki uprawiane z przeznaczeniem na zielonkę należy kosić w początkach kłoszenia się żyta. Większe domieszki nasion wyki (często stosowane w praktyce) mogą powodować łatwiejsze wyleganie mieszanki i przedłużać kwitnienie wyki, która do momentu dojrzałości żyta jest zwykle jeszcze zielona.
